Ten tijde van abt Robrecht van Berthem leefde te Vlierbeek de monnik Jan Amoers. In 1426, een jaar na de stichting van de Leuvense Universiteit, vatte hij aan deze instelling studies aan in het Kerkelijk Recht. Over deze materie gaf hij nadien zelf onderricht aan zijn Vlierbeekse confraters. Amoers was ook dichter, en om die reden verdient hij een plaats in de geschiedenis van de Middelnederlandse letterkunde en van het toneel te Leuven. De stad vroeg hem inderdaad tot tweemaal toe een toneelstuk te schrijven dat zou worden opgevoerd naar aanleiding van de jaarlijkse Ommegang in september. Na de optocht van de Ommegang werd ieder jaar op de Grote Markt in open lucht een opvoering gehouden. De stadsrekeningen verschaffen nauwkeurige inlichtingen. In september 1444 werd Amoers een honorarium betaald voor het spel van “De Drie Hiërarchie der engelen” en het jaar daarop voor een ander toneelstuk, getiteld “Onser Liever Vrouwen Miraculen”.

 

In september 1444 werd op de Leuvense Grote Markt gedurende meerdere dagen een stellage opgetimmerd. Zowel overdag als ‘s nachts waren bewakers aangesteld om beschadiging of diefstal van hout te voorkomen. Het spel werd opgevoerd door vijf gezellen, die voor hun medewerking van stadswege vergoed werden met enkele liters Rijnwijn. De inhoud van het stuk kan worden afgeleid uit de rekwisieten die in de stadsrekeningen worden vermeld en van de omschrijving die men in deze documenten aan het spel geeft. Het kreeg namelijk ook de titel: “Het spel van de Drievuldigheid” of  “Van de kroning door de Triniteit”. Het handelde dus over de Kroning van Maria in de hemel.

 

Zoals men in de theologische literatuur en in de kunst merkt, werd de H. Maagd volgens de toenmalige opvatting de kroon op het hoofd geplaatst door de Drievuldigheid. Dit gebeurde in bijzijn van de engelen. De titel "Spel van de Drie Hiërarchieën” zinspeelt hierop. Sedert de pseudo-Dionysius de Areopagiet, een kerkelijk auteur uit de 5de eeuw, worden de engelen immers gegroepeerd in drie groepen of Hiërarchieën. De eerste bestaat uit de Serafijnen, Cherubijnen en Tronen; deze omgeven God in constante aanbidding. De Heerschappijen, Krachten en Machten maken de tweede groep uit; zij beheersen de sterren en de elementen. De derde wordt gevormd door de Prinsdommen, Aartsengelen en Engelen; zij beschermen de aarde of zijn de goddelijke gezanten.

 

Volgens de stadsrekening werden in het spel van Jan Amoers deze engelengroepen uitgebeeld door schoolkinderen. Door gordijnen waren ze aan het zicht onttrokken, doch via een opening in een schutsel konden ze op de gepaste momenten te voorschijn komen om Maria's kroning luister bij te zetten.

 

Het schilderij hierbij bevindt zich nu in de zuidelijke transeptarm van de kerk... Klik op de afbeelding voor meer info.

 

Klik op de foto's om ze te vergroten.

 

© Heemkundige Kring Vlierbeek vzw